The Number (वचन)

 The Number - वचन

Marathi   प्रमाणेच  Englis मध्ये सुद्धा नामाची वचने दोन आहेत. त्यांना The Number  म्हणजेच वचन म्हणतात. 

1) Singular Number  (एकवचन)

2) Plural Number  (अनेकवचन)

Singular Number - एकवचन

ज्या   common noun वरून  person  किंवा thing single / one म्हणजेच एक  आहे हे दर्शवते, त्याला 'Singular Number' (एकवचन)  असे म्हणतात.

Any noun that stands for only one person or thing is said to be in the 'Singular Number.'

Ex. book, girl, baby, mango, child, etc.

Plural Number - अनेकवचन

ज्या   common  noun वरून  person  किंवा thing हे अनेक  आहेत हे कळते तेव्हा त्याला 'Plural Number.'  (अनेकवचन)  असे म्हणतात.

Any noun that stands for more than one person or thing is said to be in the 'Plural Number.'

Ex. books, girls, babies, mangoes, children, etc.

Formation of plurals:

नामाची अनेकवचनी रूपे खालील नियमानुसार बनतात.

1. साधारणपणे इंग्रजीत   common  noun (सामान्य नाम) ला  's' हा प्रत्यय लावून त्याचे अनेकवचन करतात.

Ex. Bag - bags       dog -dogs

table - tables          cat- cats

chair- chairs       tree- trees

bird - birds          state - states

pen-pens            car - cars, .....etc.

2. common  noun (सामान्य नाम) च्या शेवटी 's, ss, sh, ch आणि x' यापैकी   एखादे अक्षर असेल तर त्याचे अनेकवचन करताना 'es' हा प्रत्यय लागतो.

Ex.

bus - buses       class -classes

bush - bushes    glass  - glasses

gas - gases       dress - dresses

match - matches    fox  - foxes

box - boxes     brush -brushes

watch - watches  dish - dishes

batch - batches  coach- coaches

branch - branches   tax - taxes, ....etc.

अपवाद - ox - oxen

3. a) common  noun (सामान्य नाम) च्या शेवटी '0' हे अक्षर असेल व त्यापूर्वी व्यंजन असेल तर त्याचे अनेकवचन -es जोडून होते.

Ex. 

mango - mangoes     potato -potatoes

hero - heroes      tomato - tomatoes

buffalo  - buffaloes  echo -echoes (प्रतिध्वनी) etc.

अपवाद -

kilo - kilos  logo - logos   

photo - photos   piano- pianos.

b) नामाच्या शेवटी '0' हे अक्षर असेल व त्यापूर्वी स्वर (a, e, i,o,u) असेल तर त्याचे अनेकवचन करताना फक्त 's' लावतात.

Ex.

cuckoo - cuckoos  - radio - radios

studio - studios    ratio  -ratios (प्रमाण, गुणोत्तर)

c) '0' ने शेवट होणाऱ्या कांही नामांची अनेकवचने दोन प्रकारे होतात.

Ex. Mosquito- mosquitos /mosquitoes (डास)

volcano - volcanos  /volcanoes (ज्वालामुखी)

motto - mottos  / mottoes (बोधवाक्य)

cargo - cargos / cargoes (गलबतातील माल)

4. a) जर common  noun (सामान्य नाम) च्या शेवटी 'y' हे अक्षर असेल व त्यापूर्वी व्यंजन असेल तर त्याचे अनेकवचन करताना 'y' काढून 'ies' हा प्रत्यय लावावा.

Ex. 

baby -babies      city - cities

copy - copies       fly - flies

story -stories      lady - ladies

family -families      army - armies

body - bodies      society - societies, etc.

b)  जर common  noun (सामान्य नाम) च्या शेवटी 'y' हे अक्षर असेल व त्यापूर्वी स्वर (a, e, i, 0, u) असल्यास त्याचे अनेकवचन फक्त 's' जोडून होते.

Ex. boy - boys       day  - days

key - keys      way -ways

essay - essays     toy -  toys

donkey - donkeys      monkey - monkeys

guy - guys       storey - storeys (मजला) etc.

5. सामान्य नामाच्या शेवटी 'f' किंवा 'fe' असल्यास अनेकवचन करताना 'f' किंवा 'fe' काढून 'ves' हा प्रत्यय लावावा.

Ex. calf -calves         thief -thieves

wolf - wolves       knife- knives

elf - elves (अगदी बुटका माणूस, वनदेवता)

wife - wives       life - lives

leaf - leaves       loaf - loaves (पाव)

half - halves, etc.

अपवाद - proof - proofs      gulf - gulfs (आखात)

cliff - cliffs   (कडा, पहाड)    safe  -safes (तिजोरी)

roof  - roofs       dwarf  - dwarfs (ठेंगू)

belief - beliefs   handkerchief- handkerchiefs

etc.

'f' ने शेवट होणारे काही शब्द ज्यांचे अनेकवचन दोन्ही प्रकारे होते.

scarf - scarfs  / scarves

staff -  staffs  / staves

hoof  - hoofs  /  hooves (खूर)

wharf  - wharfs  / wharves (बोटीचा धक्का)

6. कांही नामांची अनेकवचनी रुपे अनियमित असतात. ती तोंडपाठच करावी लागतात.

Ex. man - =men   goose - geese

    woman - women    foot - feet

tooth - teeth   child - children

ox -oxen   mouse  - mice

milkman - milkmen  postman - postmen

kit - kitten  (मांजराचे पिल्लू) .......etc

louse - lice (ऊ) washerman-washermen

dormouse-dormice (रानउंदीर)

7. संयुक्त नामाचे अनेकवचन करताना त्यातील प्रमुख शब्दाला 's' हा प्रत्यय लावतात.

Ex. Daughter-in-law  ◆Daughters-in-law

 son-in-law ◆sons-in-law

commander-in-chief ◆commanders-in-chief

step-son ◆step-sons

step-daughter ◆ step-daughters

passer-by ◆ passers-by

maid-servant ◆ maid-servants, 

. etc

संयुक्त नामातील दोन्ही शब्द प्रमुख शब्द असल्यास दोघांचेही अनेकवचन करतात.

Ex. Man-servant     Men-servants

woman-constable        women-constables

woman-singer         women-singers

man-swimmer       men-swimmers

8.अक्षरांचे, संख्यांचे संक्षिप्त रूपांचे अनेकवचन करताना 's' हा प्रत्यय लावतात.

Ex.  i-i's      t-t's      p - p's

M.L.A.-M.L.A's      M.P-M.P.'s

V.I.P-V.I.P's    2-2's         3 - 3's

SL-SL's  (Searchlights)

SG -  SG's (Study Guards) etc.

9. कांही नामांची एकवचनी व अनेकवचनी रूपे समान (न बदलणारी) असतात.

Ex. sheep -sheep  deer - deer

swine -  swine (डुक्कर)  hair hair

reindeer - reindeer (रेनडिअर)

oil - oil  tea - tea

coffee - coffee

sugar - sugar

scissors - scissors

trousers / trousers, etc.(कात्री)